آزمایش خون CBC Diff چیست؟

آزمایش خون CBC Diff برای تشخیص سلول‌های غیرعادی، یا نابالغ خون کاربرد دارد. علاوه بر این، برای تشخیص عفونت، التهاب، لوکمیا، یا اختلال سیستم ایمنی بدن نیز مفید واقع می‌شود. در این مقاله از بخش سلامت جسمی  مجله اینترنتی وبگردون به بررسی آزمایش خون CBC Diff می پردازیم.

چرا به آزمایش خون CBC Diff نیاز دارم؟

پزشک این حق را دارد که به عنوان بخشی از معاینات متداول پزشکی، درخواست انجام آزمایش خون CBC Diff را بدهد.
آزمایش خون CBC Diff، معمولاً بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) محسوب می‌شود. آزمایش CBC، برای اندازه گیری پارامترهای زیر بکار می‌رود:

• گلبول‌های سفید خون، که کارشان مهار عفونت‌ها است
• گلبول‌های قرمز خون، که اکسیژن حمل می‌کنند
• پلاکت‌ها، که به لخته شدن خون کمک می‌کنند
• هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون که حاوی اکسیژن است
• هماتوکریت، نسبت گلبول‌های قرمز خون به پلاسما

همچنین در مواردی که نتایج آزمایش CBC در محدوده عادی نباشند، انجام آزمایش خون CBC Diff ضروری خواهد بود.

علاوه بر این، پزشکی که گمان ببرد فرد دچار عفونت، التهاب، بیماری‌های مغز استخوان، یا نقص خود ایمنی است، درخواست انجام آزمایش خون CBC Diff را صادر می‌کند.

آزمایش خون CBC Diff چگونه انجام می‌شود؟

پزشک با بررسی نمونه خونی، سطوح گلبول‌های سفید را می‌سنجد. این آزمایش غالباً در یک آزمایشگاه بیمارستانی، و به صورت سرپایی انجام می‌شود.

ارائه دهنده خدمات درمانی در محل آزمایشگاه، با استفاده از سوزنی کوچک، از دست یا بازو خون می‌گیرد. هیچگونه آماده سازی قبلی خاصی برای انجام این آزمایش نیاز نیست.

متخصص آزمایشگاه، یک قطره خون از نمونه اصلی را روی اسلاید شیشه‌ای تمیز قرار می‌دهد. قطره خون کمی تکان داده می‌شود تا خون در اطراف پراکنده بشود .سپس ماده رنگی خاصی به قطره خون اضافه می‌شود. بدین ترتیب امکان تمایز دهی انواع مختلف گلبول‌های سفید موجود در نمونه فراهم می‌شود.

سپس تعداد هر نوع گلبول سفید خون، توسط متخصص آزمایشگاه شمارش می‌شود.

همچنین متخصص این شانس را دارد که تعداد گلبول‌های خون را به صورت دستی بشمارد. بدین ترتیب تعداد، و اندازه گلبول‌های خون موجود روی اسلاید، به صورت علنی تعیین می‌شوند. ضمناً می‌توان شمارش تعداد گلبول‌های خون را به صورت خودکار انجام داد. در روش خودکار، یک دستگاه مخصوص، با استفاده از تکنیک‌های اندازه گیری خودکار، وضعیت انواع گلبول‌های خونی را تجزیه و تحلیل می‌کند.

در تکنیک‌های اندازه گیری خودکار، از فناوری‌های الکتریکی، لیزری یا نوری برای ارائه برآوردی دقیق از اندازه، شکل، و تعداد گلبول‌های خونی موجود در نمونه استفاده می‌شود.

یک نمونه از مطالعات صورت گرفته در سال ۲۰۱۳، حاکی از این هستند که این روش‌ها دقت بسیار بالایی دارند. حتی بکارگیری دستگاه‌های اندازه گیری خودکار مختلف نیز اختلالی در کیفیت و دقت اندازه گیری‌ها ایجاد نمی‌کند.

ائوزینوفیل، بازوفیل، و لنفوسیت‌های ثبت شده، در صورت مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی همچون پردنیزون، کورتیزون، هیدروکورتیزون در زمان آزمایش، با افت دقت همراه می‌شوند. لطفاً قبل از انجام آزمایش، مصرف هر یک از این داروها را به پزشک اطلاع بدهید.

عوارض جانبی ناشی از آزمایش خون CBC Diff کدامند؟

عوارض و آسیب‌های احتمالی ناشی از دریافت خون، بشدت غیرمحتمل و ناچیز هستند. برخی افراد درد جزئی یا سرگیجه را احساس می‌کنند.

ممکن است پس از آزمایش، کوفتگی، خونریزی جزئی ، عفونت، یا هماتوما (ایجاد توده خونی زیرپوست)، در محل سوراخ شدگی ایجاد بشوند.

آزمایش خون CBC Diff برای تشخیص سلول‌های غیرعادی، یا نابالغ خون کاربرد دارد.

نتایج این آزمایش چه معنایی دارند؟

حرکات بدنی شدید، و سطح بالایی از استرس، روی تعداد گلبول‌های سفید خون، علی الخصوص نوتروفیل ها تاثیرگذار هستند.

برخی مطالعات نشان داده‌اند که رژیم گیاهخواری، تعداد گلبول‌های سفید خون را به کمتر از حد عادی کاهش می‌دهد. این در حالیست که دانشمندان راجع به علت شکل گیری این وضعیت، اتفاق نظر ندارند.

افزایش غیرعادی در یک نوع از گلبول‌های سفید خون، منجر به کاهش انواع دیگر می‌شود. هر دو حالت از نتایج غیرعادی، بدلیل وجود بیماری‌هایی مشابه ایجاد می‌شوند.

داده‌های ثبت شده آزمایشگاهی می‌توانند دستخوش تغییر بشوند. مطابق اطلاعات منتشر شده توسط انجمن دندانپزشکان اطفال آمریکا، درصدهای گلبول‌های سفید خون در افراد سالم به شرح زیر هستند :

• ۵۴ تا ۶۲ % نوتروفیل
• ۲۵ تا ۳۰ % لنفوسیت
• ۰ تا ۹ % مونوسیت
• ۱ تا ۳ % ائوزینوفیل
• ۱ % بازوفیل

افزایش درصد نوتروفیل خون، به معنی وجود یکی از شرایط زیر است :

• نوتروفیلیا : یک بیماری مربوط به گلبول‌های سفید خون. این بیماری بدلیل عفونت، استروئیدها، سیکار گشیدن یا تمرینات شدید ورزشی ایجاد می‌شود.
• عفونت حاد، علی الخصوص از نوع باکتریایی
• استرس شدید
• بارداری
• التهاب، از جمله التهاب روده یا روماتئید آرتریت
• آسیب دیدگی بافت تحت تأثیر ضربه
• لوکمیای مزمن

کاهش درصد نوتروفیل خون، به معنی وجود یکی از بیماری‌های زیر است :

• نوتروپونی: یکی از بیماری‌های مربوط به گلبول‌های سفید خون. این بیماری به دلیل عدم تولید نوتروفیل در مغز استخوان به وقوع می‌پیوندد.
• آنمی آپلاستیک: کاهش تعداد گلبول‌های سفید تولید شده توسط مغز استخوان
• عفونت شدید و گسترده ویروسی یا باکتریایی
• استفاده از روش‌های شیمی درمانی یا پرتودرمانی در دوران اخیر

افزایش درصد لنفوسیت خون، بدلایل زیر رخ می‌دهد :

• لنفوم : یکی از انواع سرطان‌های گلبول‌های سفید خون، که در گره‌های لنفی آغاز می‌شود.
• یک عفونت مزمن باکتریایی
• هپاتیت
• میولمای چندگانه ، یکی از انواع سرطان که در مغز استخوان رخ می‌دهد
• عفونت ویروسی همچون مونونوکلئوز، اوریون، سرخک
• لوکمیای لنفوسیتی

آزمایش خون CBC Diff برای تشخیص عفونت، التهاب، لوکمیا، یا اختلال سیستم ایمنی بدن به کار می‌رود.

کاهش درصد لنفوسیت خون، بدلایل زیر رخ می‌دهد :

• آسیب دیدگی مغز استخوان ناشی از شیمی درمانی یا پرتودرمانی
• ایدز، سل، هپاتیت
• لوکمیا
• یک عفونت خیلی شدید همچون عفونت خون
• یک بیماری خود ایمنی همچون لوپوس یا روماتئید آرتریت

بالا بودن درصد مونوسیت های خون، به یکی از دلایل زیر رخ می‌دهد :

• وقوع بیماری‌های التهابی مزمن، از جمله بیماری التهاب روده
• یک عفونت انگلی یا ویروسی
• عفونت باکتریایی در قلب
• یک بیماری از نوع عروق کلاژن همچون لوپوس، واسکولیت، روماتئید آرتریت
• انواع خاصی از لوکمیا

افزایش درصد ائوزینوفیل در خون، نشانه‌ای از وقوع یکی از حالت‌های زیر است :

• ائوزینوفیلیا ، که بدلیل اختلالات آلرژیک، انگل، تومور، یا بیماری‌های گوارشی رخ می‌دهد.
• یک واکنش آلرژیک
• التهاب‌های پوستی، همچون اگزما یا درماتیت
• یک عفونت انگلی
• یک بیماری عفونی، از جمله التهاب روده یا بیماری سلیاک

افزایش درصد بازوفیل خون، به معنی وجود یکی از حالت‌های زیر در فرد تحت آزمایش است :

• یک حساسیت شدید غذایی (آلرژی غذایی)
• التهاب
• لوکمیا

پس از انجام آزمایش خون CBC Diff، چه نتایجی حاصل می‌شوند؟

در صورتی که هر یک از گلبول‌های سفید معرفی شده، به صورت دائمی افزایش یا کاهش داشته باشند، آنگاه پزشک درخواست انجام آزمایشات تکمیلی را می‌دهد.

نمونه برداری از مغز استخوان (بیوپسی)، برای تعیین علل بیماری، یک نمونه از این آزمایشات تکمیلی محسوب می‌شوند.

پزشک پس از تشخیص علت بروز شرایط غیرعادی، راجع به گزینه‌های کنترل بیماری با شما تبادل نظر می‌کند.

ممکن است یک یا تعداد بیشتری از این آزمایشات تجویز بشوند. هدف از این کار، تعیین بهترین گزینه‌های پیش رو برای انجام اقدامات درمانی یا مراقبت‌های بعدی است.

• آزمایش شمارش ائوزینوفیل
• فلوسایتومتری، مشخص می‌کند که آیا بالا رفتن تعداد گلبول‌های سفید، بدلیل سرطان خون است یا خیر؟
• تعیین ایمونوفنوتیپ، برای تشخیص بهترین شیوه درمانی نسبت به بیماری‌های ناشی از غیرعادی بودن تعداد گلبول‌های خون بکار می‌رود.
• آزمایش واکنش زنجیره پلیمراز (PCR)، برای اندازه گیری تعداد نشانگرهای زیستی موجود در مغز استخوان یا گلبول‌های خون، علی الخصوص سلول‌های خون سرطانی شده بکار می‌رود.

همچنین این امکان وجود دارد که با توجه به نتایج آزمایش CBC Diff، و سایر آزمایشات، بررسی‌های بعدی انجام بشوند.

منبع