سوره عبس یا «السفر»، « اعمی» (1) هشتادمین سوره قرآن کریم است که مکی و 42 آیه دارد.
رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم فرموده اند: هر کس سوره عبس را قرائت نماید روز قیامت در حالی خواهد آمد که شادمان و خندان است. (2)
امام صادق علیه السلام نیز فرمودند: هر کس سوره عبس را قرائت نماید در بهشت زیر پرچم و سایه خداوند و مشمول کرامت خداوند خواهد بود و این کار کوچکی نزد خداوند است.(3)
همچنین از ایشان نقل شده است: هر کس هنگام بارش باران این سوره را قرائت نماید خداوند به تعداد قطرات باران گناهانش را می آمرزد. (4)
آثار و برکات سوره
1) مصون ماندن از خطرات
امام صادق علیه السلام می فرماید: اگر مسافر در راهش سوره عبس را قرائت نماید از خطرات پیش رویش در سفر باز داشته می شود.
همچنین فرموده اند: هر کس سوره عبس را بر کاغذ یا پوست سفیدی بنویسد هر جا که می رود همراه خود داشته باشد در راهش جز خیر و خوبی نمی بیند و از خطرات به اذن خداوند در امان است.(5)
2) پیدا شدن گمشده
مرحوم کفعمی در کتاب خود آورده است که قرائت این سوره موجب پیدا کردن گم شده و بازگشت غایب می شود.(6)
_____________________
پی نوشت:
(1) درمان با قرآن، ص136
(2) مجمع البیان، ج10، ص263
(3) ثواب الاعمال، ص121
(4) مستدرک الوسائل، ج6، ص210
(5) تفسیرالبرهان، ج5، ص580
(6) المصباح کفعمی، ص182
منبع: «قرآن درمانی روحی و جسمی، محسن آشتیانی، سید محسن موسوی»
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
عَبَسَ وَتَوَلَّى ﴿١﴾ أَنْ جَاءَهُ الأعْمَى ﴿٢﴾ وَمَا یُدْرِیکَ لَعَلَّهُ یَزَّکَّى ﴿٣﴾ أَوْ یَذَّکَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّکْرَى ﴿۴﴾ أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى ﴿۵﴾ فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى ﴿۶﴾ وَمَا عَلَیْکَ أَلا یَزَّکَّى ﴿٧﴾ وَأَمَّا مَنْ جَاءَکَ یَسْعَى ﴿٨﴾ وَهُوَ یَخْشَى ﴿٩﴾ فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى ﴿١٠﴾ کَلا إِنَّهَا تَذْکِرَهٌ ﴿١١﴾ فَمَنْ شَاءَ ذَکَرَهُ ﴿١٢﴾ فِی صُحُفٍ مُکَرَّمَهٍ ﴿١٣﴾ مَرْفُوعَهٍ مُطَهَّرَهٍ ﴿١۴﴾ بِأَیْدِی سَفَرَهٍ ﴿١۵﴾ کِرَامٍ بَرَرَهٍ ﴿١۶﴾ قُتِلَ الإنْسَانُ مَا أَکْفَرَهُ ﴿١٧﴾ مِنْ أَیِّ شَیْءٍ خَلَقَهُ ﴿١٨﴾ مِنْ نُطْفَهٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ ﴿١٩﴾ ثُمَّ السَّبِیلَ یَسَّرَهُ ﴿٢٠﴾ ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ ﴿٢١﴾ ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنْشَرَهُ ﴿٢٢﴾ کَلا لَمَّا یَقْضِ مَا أَمَرَهُ ﴿٢٣﴾ فَلْیَنْظُرِ الإنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ ﴿٢۴﴾ أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا ﴿٢۵﴾ ثُمَّ شَقَقْنَا الأرْضَ شَقًّا ﴿٢۶﴾ فَأَنْبَتْنَا فِیهَا حَبًّا ﴿٢٧﴾ وَعِنَبًا وَقَضْبًا ﴿٢٨﴾ وَزَیْتُونًا وَنَخْلا ﴿٢٩﴾ وَحَدَائِقَ غُلْبًا ﴿٣٠﴾ وَفَاکِهَهً وَأَبًّا ﴿٣١﴾ مَتَاعًا لَکُمْ وَلأنْعَامِکُمْ ﴿٣٢﴾ فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّهُ ﴿٣٣﴾ یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ ﴿٣۴﴾ وَأُمِّهِ وَأَبِیهِ ﴿٣۵﴾ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِیهِ ﴿٣۶﴾ لِکُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ ﴿٣٧﴾ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُسْفِرَهٌ ﴿٣٨﴾ ضَاحِکَهٌ مُسْتَبْشِرَهٌ ﴿٣٩﴾ وَوُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ عَلَیْهَا غَبَرَهٌ ﴿۴٠﴾ تَرْهَقُهَا قَتَرَهٌ ﴿۴١﴾ أُولَئِکَ هُمُ الْکَفَرَهُ الْفَجَرَهُ ﴿۴٢﴾
به نام خداوند بخشنده مهربان
عبوس و ترشرو گشت. ( 1 )
چون آن مرد نابینا حضورش آمد. ( 2 )
و تو چه میدانی ممکن است او مردی پارسا و پاکیزه صفات باشد. ( 3 )
یا (به تعلیم رسول) به یاد خدا آید و ذکر حق او را سودمند افتد. (مراد عبد اللّه مکتوم است که چون حضور رسول برای تعلیم قرآن آمد جمعی از اکابر کفار قریش نزد حضرت بودند، حضرت از حرص بر ایمان و هدایت آنها به او توجه کامل نکرد و به صحبت مشغول بود و مرد متشخصی از امویان بر آن نابینا ترشرویی و اظهار انزجار نمود. بر نکوهش او و حرمت عبد اللّه این آیات نازل شد) ( 4 )
اما آن که دارا (و مغرور دنیا) است. ( 5 )
تو به او توجه کنی (و حریص بر ایمان او باشی). ( 6 )
در صورتی که اگر او به پارسایی نپردازد بر تو تکلیفی نیست. ( 7 )
اما آن کس که (چون عبد اللّه مکتوم به شوق دل برای ذکر خدا) به سوی تو میشتابد. ( 8 )
و او مرد خدا ترس و با تقوایی است. ( 9 )
تو از توجه به او خود داری میکنی! ( 10 )
این روا نیست، که آیات حق برای پند و تذکر (همه خلق) است. ( 11 )
تا هر که بخواهد پند گیرد. ( 12 )
آیات الهی در صحیفههایی مکرّم (یعنی لوح محفوظ یا کتب آسمانی یا قلوب پاکان) نگاشته است. ( 13 )
که آن صحیفهها بسی بلند مرتبه و پاک و منزه (از خطا) است. ( 14 )
(سپرده) به دست سفیران حق (و فرشتگان وحی) است. ( 15 )
که ملائکه مقرب عالی رتبه با حسن و کرامتند. ( 16 )
ای کشته باد انسان (بی ایمان) که تا این حد کفر و عناد میورزد! ( 17 )
(نمینگرد که) خدا و را از چه چیز خلق کرده است؟ (18)
از آب نطفه (بی قدری بدین صورت زیبا) خلقتش فرمود (19)
سپس راه (خروج از نقص به کمال) را بر او سهل و آسان گردانید. ( 20 )
آن گاه (به وقت معین) او را بمیراند و به خاک قبر سپرد. ( 21 )
و سپس هر وقت خواهد باز او را از قبر بر انگیزد. ( 22 )
چنین نیست (که منکران معاد میپندارند) بشر کافر هنوز آنچه خدا امر کرده به جا نیاورده (تا سعادت ابد یابد) . ( 23 )
آدمی باید به قوت و غذای خود به چشم خود بنگرد. ( 24 )
که ما آب باران فرو ریختیم. ( 25 )
آن گاه خاک زمین بشکافتیم. ( 26 )
و حبوبات برویانیدیم. ( 27 )
و باغ انگور و نباتاتی که هر چه بدروند باز بروید. ( 28 )
و درخت زیتون و نخل خرما. ( 29 )
و باغهای پر از درختان کهن. ( 30 )
و انواع میوهها و علفها و مرتعها. ( 31 )
تا شما آدمیان و حیوانات شما هم از آن بهرهمند شوید. ( 32 )
(به یاد آرید) آن گاه که ندای مهیب قیامت (به گوش همه خلق) برسد. ( 33 )
آن روز که (از وحشت و هولناکی) هر کس از برادرش میگریزد. ( 34 )
و بلکه از مادر و پدرش. ( 35 )
و از زن و فرزندانش هم میگریزد. ( 36 )
در آن روز هر کس چنان گرفتار شأن و کار خود است که به هیچ کس نتواند پرداخت. ( 37 )
آن روز طایفهای (که اهل ایمانند) رخسارشان فروزان است. ( 38 )
خندان و شادمانند. ( 39 )
و رخسار گروهی گرد آلود غم و اندوه است. ( 40 )
و به رویشان خاک سیاه ذلّت و خجلت نشسته. ( 41 )
آنها همان کافران و بدکاران عالمند. ( 42 )